Πηγή: http://news.kathimerini.gr/
Η μακάβρια υπόθεση των αλυσιδωτών αυτοκτονιών εργαζομένων στη France Telecom
Του Πετρου Παπακωνσταντινου
Την περασμένη Δευτέρα, ο Ζαν Πολ Ρουανέ δεν πήγε στο γραφείο του, στις εγκαταστάσεις της France Telecom που βρίσκονται στο Ανεσί, στους πρόποδες των Αλπεων. Γύρω στις 8.45 το πρωί, παράτησε το αυτοκίνητό του σε μια βοηθητική λωρίδα του αυτοκινητόδρομου Α41, καβάλησε το προστατευτικό κιγκλίδωμα, ζύγιασε τον γκρεμό κάτω από τα πόδια του, κλονίστηκε προς στιγμήν από τις κραυγές των περαστικών που τον καλούσαν να μην κάνει αυτό που είχε στο μυαλό του, γύρισε πίσω στο οδόστρωμα, ξανακαβάλησε, αποφασισμένος τώρα πια, το κιγκλίδωμα και αφέθηκε στο κενό, για να διανύσει σαν μολύβι τα τελευταία εκατό μέτρα της ζωής του. Ο ηλικίας 51 χρόνων τεχνικός, που άφησε πίσω του γυναίκα και δύο ανήλικα παιδιά, ήταν ο 24ος αυτόχειρας της France Telecom μέσα σε ενάμιση χρόνο. Αλλοι 13 εργαζόμενοι της εταιρείας -της μεγαλύτερης γαλλικής στον τομέα των τηλεπικοινωνιών- έκαναν αποτυχημένες απόπειρες κατά το ίδιο χρονικό διάστημα.
Στο σημείωμα που άφησε πίσω του, ο αυτόχειρας δεν άφησε περιθώρια αμφιβολιών: Οδηγήθηκε στο μοιραίο διάβημα γιατί δεν άντεχε τον πυρετικό ανταγωνισμό στη νέα του θέση, ύστερα από την υποχρεωτική μετάταξη που του επέβαλε η διεύθυνση, στο πλαίσιο του προγράμματος διαρκούς κινητικότητας των στελεχών για «βελτίωση της παραγωγικότητας». Ο θάνατος του Ρουανέ ήταν η σταγόνα που ξεχείλισε το ποτήρι. Σοσιαλιστές και κομμουνιστές ζήτησαν την αποπομπή του διευθυντή της εταιρείας, Ντιντιέ Λομπάρ, και ενοχοποίησαν την κυβέρνηση Σαρκοζί, μια και το Δημόσιο είναι ο μεγαλύτερος μέτοχος της France Telecom με ποσοστό 27%. Τα συνδικάτα κήρυξαν απεργία στις 6 Οκτωβρίου - θέλοντας και μη, αφού τα είχαν προλάβει οι απλοί εργαζόμενοι, που προχώρησαν σε «άγριες απεργίες», χωρίς να ρωτήσουν την εργατική γραφειοκρατία.
Για τον Ξαβιέ Μπερτάν, αρχηγό του κυβερνώντος, κεντροδεξιού κόμματος του Νικολά Σαρκοζί, δεν τίθεται ζήτημα παραίτησης του Λομπάρ. Είναι ζήτημα απλών μαθηματικών: Oι 24 αυτοκτονίες σε σύνολο 102.000 εργαζόμενων της εταιρείας, δεν απέχουν και πολύ από τον εθνικό μέσο όρο. Τι κι αν ένας εργαζόμενος άνοιξε την κοιλιά του με μαχαίρι την ώρα σύσκεψης κι αν κάποια συνάδελφός του πήδηξε από το παράθυρο ύστερα από αυστηρές συστάσεις του προϊσταμένου της γιατί δεν είχε πιάσει το προσωπικό της «πλάνο» πελατών; Αλλωστε, όπως δήλωσε ο κύριος Μπερτράν, «όλοι οι διευθυντές επιχειρήσεων έχουν εκπαιδευτεί ώστε να αντιμετωπίζουν τη δυσφορία στους εργασιακούς χώρους, λαμβάνοντας υπ' όψιν και τον κίνδυνο της αυτοκτονίας»! Από κοντά και η μαντάμ Παρισό, πρόεδρος του «Κινήματος Γαλλικών Επιχειρήσεων», η οποία ενοχοποίησε για τις αυτοκτονίες το... 35ωρο της Αριστεράς: «Είμαι πεπεισμένη», δήλωσε η εκπρόσωπος των εργοδοτών, «ότι οι 35 ώρες έπαιξαν και αυτές ρόλο στην επιδείνωση της εργασιακής ατμόσφαιρας»!
Κοινή πολιτική
Η αιωνίως ανάλγητη Δεξιά, θα πει η αντιπολίτευση. Μόνο που τα πράγματα δεν είναι τόσο μονοσήμαντα. Αντίθετα, η France Telecom αποτελεί τυπικό δείγμα ενός μοντέλου «εκσυγχρονισμού», που προωθήθηκε και από τις δύο μεγάλες πολιτικές παρατάξεις, όχι μόνο στη Γαλλία, αλλά σε όλη τη Δύση - μια αξονική τομογραφία του θριαμβεύοντος νεοκαπιταλισμού της τελευταίας εικοσαετίας. Μέχρι τα τέλη της δεκαετίας του '90, η France Telecom ήταν ένα από τα «θωρηκτά» του δημόσιου τομέα της Γαλλίας, που φημιζόταν για την ποιότητά του, ιδιαίτερα στο παραδοσιακό τρίγωνο των επικοινωνιών ΡΤΤ (ταχυδρομείο, τηλέγραφος, τηλεφωνία). Την 1η Ιανουαρίου 1998, ιδιωτικοποιήθηκε από την κυβέρνηση των... σοσιαλιστών και των κομμουνιστών, υπό τον Λιονέλ Ζοσπέν, η οποία έκανε περισσότερες ιδιωτικοποιήσεις από όλες τις προκατόχους της!
Στο πλαίσιο της «απελευθέρωσης των αγορών», που επέβαλε η Ευρωπαϊκή Ενωση, η εταιρεία υποχρεώθηκε να ανοίξει το δίκτυο τηλεφωνικών γραμμών του δημοσίου στις νέες, ιδιωτικές εταιρείες που μπήκαν στο παιχνίδι. Ετσι, η «ιδιωτική πρωτοβουλία» άρχισε να θησαυρίζει χωρίς να κατασκευάσει ούτε μία γραμμή (σας θυμίζει τίποτα αυτό;) εκμεταλλευόμενη τις προηγούμενες επενδύσεις του δημόσιου τομέα.
Το 2000 σκάει η φούσκα των νέων τεχνολογιών σε Αμερική και Ευρώπη. Η μετοχή της εταιρείας πέφτει από 219 σε… 7 ευρώ. Ο Τιερί Μπρετόν, που καλείται να σώσει την εταιρεία, αρχίζει να πουλάει μαζικά μετοχές, με αποτέλεσμα το δημόσιο να χάσει τον έλεγχό της. Το 2005, ο Μπρετόν προάγεται σε υπουργό Οικονομικών της κυβέρνησης της Δεξιάς και αφήνει στο πόστο του τον Λομπάρ, έναν τεχνοκράτη, παθιασμένο για τα gadgets, ο οποίος έγραψε ένα ολόκληρο βιβλίο για την ψηφιακή επανάσταση χωρίς ούτε μία αράδα για τις επιπτώσεις της στην εργασία.
Με κάθε τίμημα
Από την πρώτη στιγμή, ο Λομπάρ διακήρυξε ότι ήταν αποφασισμένος «να κουνήσει το μαμούθ». Με κάθε τίμημα. Μέσα σε τρία χρόνια, οδηγεί σε «εθελουσία έξοδο» 22.000 εργαζόμενους. Μετατρέπει εν μια νυκτί μηχανικούς σε πωλητές (αυτό έπαθε και ο Ρουανέ, προ διμήνου) και υποχρεώνει όλα τα στελέχη να αλλάζουν δουλειά, συχνά και πόλη, κάθε τρία χρόνια, λες και πρόκειται για στρατιωτικούς ή πρεσβευτές. Επιβάλλει ολοένα και υψηλότερα προσωπικά «πλάνα», ποσοτικούς στόχους σε κάθε υπάλληλο, παραπέμποντας στον «Σταχανοβισμό» της σταλινικής ΕΣΣΔ.
Στο μεταξύ, τα δίκτυα ακίνητης τηλεφωνίας καταρρέουν σε πολλές περιοχές της Γαλλίας, καθώς η France Telecom δεν κάνει ούτε μία επένδυση, δεν συντηρεί καν τις παλιές γραμμές, δίνοντας το βάρος στα «νέα προϊόντα» των ευρυζωνικών επικοινωνιών του Διαδικτύου, που υπόσχονται άμεσα κέρδη στους μετόχους. Αλλά είπαμε, η κρίση είναι ζοφερή, τα δημόσια οικονομικά πάνε κατά διαόλου και όλοι, εργαζόμενοι και πελάτες, πρέπει να κάνουμε θυσίες για να βγούμε από το τούνελ. Για να υλοποιήσει αταλάντευτα αυτή τη δυσάρεστη, αλλά σωτήρια πολιτική «εκσυγχρονισμού», ο κ. Λομπάρ έλαβε το 2008 από την εταιρεία συνολική αμοιβή (μισθοί και μπόνους) 1.655.985 ευρώ. Η κρίση κρίση, αλλά η καλή δουλειά πρέπει να αμείβεται. Το καραβάνι προχωράει, τα σκυλιά ας γαβγίζουν!
Πεθαίνοντας στο γραφείο
Η France Telecom δεν αποτελεί μοναδική περίπτωση. Ηδη, τον Μάρτιο του 2008, η γαλλική Le Monde φιλοξενούσε έρευνα με τίτλο «βάσανα και αυτοκτονίες στην εργασία», με αφορμή τη συσσώρευση πολλών ανάλογων περιστατικών στη Renault, την IBM και πολλές τράπεζες. Οπως έγραψαν οι New York Times, η Γαλλία, μια χώρα που φημιζόταν για τους χαλαρούς ρυθμούς εργασίας, τον ερωτισμό και την ποιότητα ζωής, αρχίζει να συναγωνίζεται σε εργασιομανία την Αμερική και την Ιαπωνία. Ανάλογες είναι οι τάσεις που επικρατούν στις ΗΠΑ, ιδιαίτερα με την οικονομική ύφεση που διανύει η χώρα από το 2007. Την τελευταία χρονιά, οι αυτοκτονίες στο χώρο εργασίας αυξήθηκαν κατά 28%, σύμφωνα με το αμερικανικό υπουργείο Εργασίας. Το μεγαλύτερο βάρος επωμίζονται οι ηλικίες 45 έως 54 ετών, προνομιακοί στόχοι των απολύσεων και των «αναδιαρθρώσεων» της εργοδοσίας.
Η μακάβρια υπόθεση των αλυσιδωτών αυτοκτονιών εργαζομένων στη France Telecom
Του Πετρου Παπακωνσταντινου
Την περασμένη Δευτέρα, ο Ζαν Πολ Ρουανέ δεν πήγε στο γραφείο του, στις εγκαταστάσεις της France Telecom που βρίσκονται στο Ανεσί, στους πρόποδες των Αλπεων. Γύρω στις 8.45 το πρωί, παράτησε το αυτοκίνητό του σε μια βοηθητική λωρίδα του αυτοκινητόδρομου Α41, καβάλησε το προστατευτικό κιγκλίδωμα, ζύγιασε τον γκρεμό κάτω από τα πόδια του, κλονίστηκε προς στιγμήν από τις κραυγές των περαστικών που τον καλούσαν να μην κάνει αυτό που είχε στο μυαλό του, γύρισε πίσω στο οδόστρωμα, ξανακαβάλησε, αποφασισμένος τώρα πια, το κιγκλίδωμα και αφέθηκε στο κενό, για να διανύσει σαν μολύβι τα τελευταία εκατό μέτρα της ζωής του. Ο ηλικίας 51 χρόνων τεχνικός, που άφησε πίσω του γυναίκα και δύο ανήλικα παιδιά, ήταν ο 24ος αυτόχειρας της France Telecom μέσα σε ενάμιση χρόνο. Αλλοι 13 εργαζόμενοι της εταιρείας -της μεγαλύτερης γαλλικής στον τομέα των τηλεπικοινωνιών- έκαναν αποτυχημένες απόπειρες κατά το ίδιο χρονικό διάστημα.
Στο σημείωμα που άφησε πίσω του, ο αυτόχειρας δεν άφησε περιθώρια αμφιβολιών: Οδηγήθηκε στο μοιραίο διάβημα γιατί δεν άντεχε τον πυρετικό ανταγωνισμό στη νέα του θέση, ύστερα από την υποχρεωτική μετάταξη που του επέβαλε η διεύθυνση, στο πλαίσιο του προγράμματος διαρκούς κινητικότητας των στελεχών για «βελτίωση της παραγωγικότητας». Ο θάνατος του Ρουανέ ήταν η σταγόνα που ξεχείλισε το ποτήρι. Σοσιαλιστές και κομμουνιστές ζήτησαν την αποπομπή του διευθυντή της εταιρείας, Ντιντιέ Λομπάρ, και ενοχοποίησαν την κυβέρνηση Σαρκοζί, μια και το Δημόσιο είναι ο μεγαλύτερος μέτοχος της France Telecom με ποσοστό 27%. Τα συνδικάτα κήρυξαν απεργία στις 6 Οκτωβρίου - θέλοντας και μη, αφού τα είχαν προλάβει οι απλοί εργαζόμενοι, που προχώρησαν σε «άγριες απεργίες», χωρίς να ρωτήσουν την εργατική γραφειοκρατία.
Για τον Ξαβιέ Μπερτάν, αρχηγό του κυβερνώντος, κεντροδεξιού κόμματος του Νικολά Σαρκοζί, δεν τίθεται ζήτημα παραίτησης του Λομπάρ. Είναι ζήτημα απλών μαθηματικών: Oι 24 αυτοκτονίες σε σύνολο 102.000 εργαζόμενων της εταιρείας, δεν απέχουν και πολύ από τον εθνικό μέσο όρο. Τι κι αν ένας εργαζόμενος άνοιξε την κοιλιά του με μαχαίρι την ώρα σύσκεψης κι αν κάποια συνάδελφός του πήδηξε από το παράθυρο ύστερα από αυστηρές συστάσεις του προϊσταμένου της γιατί δεν είχε πιάσει το προσωπικό της «πλάνο» πελατών; Αλλωστε, όπως δήλωσε ο κύριος Μπερτράν, «όλοι οι διευθυντές επιχειρήσεων έχουν εκπαιδευτεί ώστε να αντιμετωπίζουν τη δυσφορία στους εργασιακούς χώρους, λαμβάνοντας υπ' όψιν και τον κίνδυνο της αυτοκτονίας»! Από κοντά και η μαντάμ Παρισό, πρόεδρος του «Κινήματος Γαλλικών Επιχειρήσεων», η οποία ενοχοποίησε για τις αυτοκτονίες το... 35ωρο της Αριστεράς: «Είμαι πεπεισμένη», δήλωσε η εκπρόσωπος των εργοδοτών, «ότι οι 35 ώρες έπαιξαν και αυτές ρόλο στην επιδείνωση της εργασιακής ατμόσφαιρας»!
Κοινή πολιτική
Η αιωνίως ανάλγητη Δεξιά, θα πει η αντιπολίτευση. Μόνο που τα πράγματα δεν είναι τόσο μονοσήμαντα. Αντίθετα, η France Telecom αποτελεί τυπικό δείγμα ενός μοντέλου «εκσυγχρονισμού», που προωθήθηκε και από τις δύο μεγάλες πολιτικές παρατάξεις, όχι μόνο στη Γαλλία, αλλά σε όλη τη Δύση - μια αξονική τομογραφία του θριαμβεύοντος νεοκαπιταλισμού της τελευταίας εικοσαετίας. Μέχρι τα τέλη της δεκαετίας του '90, η France Telecom ήταν ένα από τα «θωρηκτά» του δημόσιου τομέα της Γαλλίας, που φημιζόταν για την ποιότητά του, ιδιαίτερα στο παραδοσιακό τρίγωνο των επικοινωνιών ΡΤΤ (ταχυδρομείο, τηλέγραφος, τηλεφωνία). Την 1η Ιανουαρίου 1998, ιδιωτικοποιήθηκε από την κυβέρνηση των... σοσιαλιστών και των κομμουνιστών, υπό τον Λιονέλ Ζοσπέν, η οποία έκανε περισσότερες ιδιωτικοποιήσεις από όλες τις προκατόχους της!
Στο πλαίσιο της «απελευθέρωσης των αγορών», που επέβαλε η Ευρωπαϊκή Ενωση, η εταιρεία υποχρεώθηκε να ανοίξει το δίκτυο τηλεφωνικών γραμμών του δημοσίου στις νέες, ιδιωτικές εταιρείες που μπήκαν στο παιχνίδι. Ετσι, η «ιδιωτική πρωτοβουλία» άρχισε να θησαυρίζει χωρίς να κατασκευάσει ούτε μία γραμμή (σας θυμίζει τίποτα αυτό;) εκμεταλλευόμενη τις προηγούμενες επενδύσεις του δημόσιου τομέα.
Το 2000 σκάει η φούσκα των νέων τεχνολογιών σε Αμερική και Ευρώπη. Η μετοχή της εταιρείας πέφτει από 219 σε… 7 ευρώ. Ο Τιερί Μπρετόν, που καλείται να σώσει την εταιρεία, αρχίζει να πουλάει μαζικά μετοχές, με αποτέλεσμα το δημόσιο να χάσει τον έλεγχό της. Το 2005, ο Μπρετόν προάγεται σε υπουργό Οικονομικών της κυβέρνησης της Δεξιάς και αφήνει στο πόστο του τον Λομπάρ, έναν τεχνοκράτη, παθιασμένο για τα gadgets, ο οποίος έγραψε ένα ολόκληρο βιβλίο για την ψηφιακή επανάσταση χωρίς ούτε μία αράδα για τις επιπτώσεις της στην εργασία.
Με κάθε τίμημα
Από την πρώτη στιγμή, ο Λομπάρ διακήρυξε ότι ήταν αποφασισμένος «να κουνήσει το μαμούθ». Με κάθε τίμημα. Μέσα σε τρία χρόνια, οδηγεί σε «εθελουσία έξοδο» 22.000 εργαζόμενους. Μετατρέπει εν μια νυκτί μηχανικούς σε πωλητές (αυτό έπαθε και ο Ρουανέ, προ διμήνου) και υποχρεώνει όλα τα στελέχη να αλλάζουν δουλειά, συχνά και πόλη, κάθε τρία χρόνια, λες και πρόκειται για στρατιωτικούς ή πρεσβευτές. Επιβάλλει ολοένα και υψηλότερα προσωπικά «πλάνα», ποσοτικούς στόχους σε κάθε υπάλληλο, παραπέμποντας στον «Σταχανοβισμό» της σταλινικής ΕΣΣΔ.
Στο μεταξύ, τα δίκτυα ακίνητης τηλεφωνίας καταρρέουν σε πολλές περιοχές της Γαλλίας, καθώς η France Telecom δεν κάνει ούτε μία επένδυση, δεν συντηρεί καν τις παλιές γραμμές, δίνοντας το βάρος στα «νέα προϊόντα» των ευρυζωνικών επικοινωνιών του Διαδικτύου, που υπόσχονται άμεσα κέρδη στους μετόχους. Αλλά είπαμε, η κρίση είναι ζοφερή, τα δημόσια οικονομικά πάνε κατά διαόλου και όλοι, εργαζόμενοι και πελάτες, πρέπει να κάνουμε θυσίες για να βγούμε από το τούνελ. Για να υλοποιήσει αταλάντευτα αυτή τη δυσάρεστη, αλλά σωτήρια πολιτική «εκσυγχρονισμού», ο κ. Λομπάρ έλαβε το 2008 από την εταιρεία συνολική αμοιβή (μισθοί και μπόνους) 1.655.985 ευρώ. Η κρίση κρίση, αλλά η καλή δουλειά πρέπει να αμείβεται. Το καραβάνι προχωράει, τα σκυλιά ας γαβγίζουν!
Πεθαίνοντας στο γραφείο
Η France Telecom δεν αποτελεί μοναδική περίπτωση. Ηδη, τον Μάρτιο του 2008, η γαλλική Le Monde φιλοξενούσε έρευνα με τίτλο «βάσανα και αυτοκτονίες στην εργασία», με αφορμή τη συσσώρευση πολλών ανάλογων περιστατικών στη Renault, την IBM και πολλές τράπεζες. Οπως έγραψαν οι New York Times, η Γαλλία, μια χώρα που φημιζόταν για τους χαλαρούς ρυθμούς εργασίας, τον ερωτισμό και την ποιότητα ζωής, αρχίζει να συναγωνίζεται σε εργασιομανία την Αμερική και την Ιαπωνία. Ανάλογες είναι οι τάσεις που επικρατούν στις ΗΠΑ, ιδιαίτερα με την οικονομική ύφεση που διανύει η χώρα από το 2007. Την τελευταία χρονιά, οι αυτοκτονίες στο χώρο εργασίας αυξήθηκαν κατά 28%, σύμφωνα με το αμερικανικό υπουργείο Εργασίας. Το μεγαλύτερο βάρος επωμίζονται οι ηλικίες 45 έως 54 ετών, προνομιακοί στόχοι των απολύσεων και των «αναδιαρθρώσεων» της εργοδοσίας.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου